پیکان های زهرآگین، عاج فیل و کارگران چینی

بخش خبری بنیاد نشنال جیگرفیگ خبر میدهد که به تازگی در میان سوداگران پلید عاج فیل، روش تازه ای برای کشتار بی رحمانه ی این جانوران زیبا و دوست داشتنی رواج یافته است.
این گزارش دردناک که به قلم آقای «نیکلس وادهم» به رشته تحریر درآمده، خبر از کشتار دست کم 19 فیل و زخمی شدن دست کم 25 فیل دیگر از آغاز سال 2008 میلادی تنها و تنها در کشور کنیا میدهد که خبری براستی تاسف بار و دردناک است.
در این کشتار ها که در مناطق جنوبی کشور کنیا و در دشت های آمبوسلی در دامنه کوه کیلیمانجارو روی داده اند نکته تازه ای رخ مینمایاند و آن ورود اسباب و آلت تازه ای برای کشتار این جانوران زیبا، باشکوه و بی آزار است؛ پیکان های زهرآگین!

نکته حائز اهمیت که گروه های فعال در زمینه محافظت از جانوران در معرض تهدید را به شدت نگران کرده است عدم امکان ردیابی شکارچیانی است که از این روش بهره میگیرند چرا که پیکان های شلیک شده توسط ابزارهای دست ساز و غیرانفجاری، برخلاف گلوله هایی که برای کشتار فیل بکار میروند، تولید صدا نمیکنند و از همین رو تا زمانی که اجساد فیل های قربانی یافت نشوند، امکان آگاهی از وقوع جنایت به منظور تعقیب این جنایتکاران وجود ندارد.
در گزارشی که از سوی صندوق بین المللی حمایت از حیوانات* در همین باره منتشر شده آمده است که این ماده سمی، ترکیبی است از بوته ی گیاه acocanthera که در کشور کنیا، سمی شایع به شمار می رود. این سم به طرز وحشتناکی کشنده است و هیچ پادزهری برای آن در حال حاضر وجود ندارد.
پاسبانان حیات وحش در کنیا و ناظران بین المللی، رشد دوباره ی کشتار فیل ها در کنیا را ناشی از افزایش تقاضای عاج آنها میدانند که به باور این ناظران بی ارتباط با بازار عاج در کشور چین نیست.
گفتنی است به تازگی یک شرکت چینی پروژه ی ایجاد یک راه در کشور کنیا را برعهده گرفته است که بر همین اساس کارگران چینی بسیاری وارد کشور کنیا شده اند. کارشناسان همزمانی ورود این کارگران با فزونی گرفتن کشتار فیل ها را بی ارتباط نمیدانند.

در همین ارتباط بخوانید: محموله ای یکهزار کیلویی از عاج فیل، دندان اسب آبی و پوست (خز) برخی جانوران که از سوی چند قاچاقچی چینی فراهم شده و آماده انتقال به کشورشان بود در کشور کنیا کشف و ضیط شد- نشنال جیگرفیک- 18 نوامبر 2008

* International Fund for Animal Welfare

سه روان گوی در همسایگی ماه

متن: در این نمای تماشایی که کاری است از آقای مایک سل وی، اخترشناس آماتور و عکاس، کره ی ماه و سه روان گوی(1) (گویال، هَرپاسب، سیاره، Planet) در کنار یکدیگر دیده می شوند که پدیده ای براستی دیدنی است و به همت این جوان خوش ذوق استرالیایی ثبت شده است.

در نمای فوق، پس از ماه (قمر، Moon) به ترتیب میتوانید روان گوی های تیـر (عطارد، Mercury)، اورمَـزد یا برجیس (مشتری، Jupiter) و در پایان بهرام (مریخ، Mars) را تماشا بفرمایید.
همانگونه که پیشتر رفت، پدید آورنده ی این عکس تماشایی، آقای مایک Mike Salway هستند که میتوانید برای دیدار از سایت شخصی ایشان به این نشانی و صفحه ایشان در facebook به این نشانی سر بزنید.

حاشیه:
(1)- روان گوی، واژه ی پیشنهادی نگارنده به عنوان جایگزین برای واژه ی سیاره است. روان گوی، از همنشینی دو واژه ی روان (mobile) و گوی (sphere) پدید آمده است. این واژه، علاوه بر پوشا بودن همه ی معانی واژه ی Planet به عنوان یک دانشواژه ی اخترشناسی، از امتیازات آشنا بودن با زبان روزمره ی مردم و کوتاهی و روانی هنگام بیان نیز بهره مند است.
سیاره اما، واژه ای تازی است که در زبان فارسی به عنوان معادل Planet (برگرفته از واژه ی یونانی پلانِتِس πλανήτης به معنای راه پیما) به کار میرود. طرفه آنکه خود اعراب از این واژه در این معنا استفاده نمیکنند(2) و به جای آن از واژه ی «کوکب» بهره میگیرند.
در واژه نامه رایگان ویکی پدیا، دو معادل پارسی برای سیاره معرفی شده است که از این قرارند: «گویال» و «هَرپاسپ»
گویال که به وضوح برساخته از واژه «گوی»+پساوند «آل» است، به نظر میرسد واژه ای تازه ساز باشد چرا که در فرهنگنامه ی دهخدا ردی از آن نیست.
واژه ی «هرباسپ» اما، اگر چه مهجور و ناشناخته است، اما ظاهرن قدمتی دیرین دارد. این واژه ی پارسی، در فرهنگنامه های کهن آنندراج، برهان و جهانگیری آمده است.
در برهان در برابر «هرپاسب» چنین آمده است: «هر یک از سیارات را گویند که آن زحل و مشتری و مریخ و آفتاب و زهره و عطارد و ماه باشد و جمع آن «هرپاسبان» است».
در واژه نامه ی جهانگیری نیز در برابر هرپاسب چنین آمده است: «ستاره ی سیار بود».

(2)- در زبان عربی این واژه همسنگ خودرو است.

منابع:
1- دهخدا، علی اکبر، لغتنامه
2- معین، محمد، فرهنگ فارسی
3- دانشنامه رایگان ویکی پدیا
4- سایت سازمان فضایی آمریکا (ناسا)